Anarchiści prowadzą szczegółowe i skomplikowane analizy mechanizmów, przy pomocy których bogaci i potężni wykorzystują media do propagandy na rzecz swoich własnych interesów. Może najlepszą z tych analiz jest "Propaganda Model" (Model propagandy), objaśniony przez Noama Chomsky'ego i Edwarda Hermana w pracy Manufacturing Consent (Produkując zgodę). Główne tezy tej pracy streścimy w niniejszej sekcji (zobacz też Necessary Illusions (Niezbędne złudzenia) Chomsky'ego, omawiające ten model mediów bardziej szczegółowo).
"Model propagandy" Chomsky'ego i Hermana zakłada istnienie bloku pięciu "filtrów", które tak działają, by przesiewać wiadomości i inne materiały rozpowszechniane przez media. Te "filtry" powodują, że media odzwierciedlają punkt widzenia i interesy elity i budują "poparcie dla partykularnych interesów, mających przewagę w działaniach państwa i w prywatnej działalności" [Manufacturing Consent, p. xi]. Tymi "filtrami" są: (1) rozmiary, koncentracja własności, majątek właścicieli i nastawienie na zyski dominujących firm na rynku środków masowego przekazu; (2) reklamy jako najważniejsze źródło dochodów mediów; (3) opieranie się ich na informacjach dostarczanych przez rząd, świat biznesu i "ekspertów" opłacanych i mianowanych przez te dwa nadrzędne źródła i czynniki władzy; (4) "działa przeciwlotnicze" (ujemne reakcje na doniesienia mediów) jako środek ich dyscyplinowania; oraz (5) "antykomunizm" jako narodowa religia i mechanizm kontroli.
"Surowiec w postaci wiadomości musi przejść przez kolejne filtry, pozostawiające tylko wyczyszczoną resztkę jako nadającą się do druku", utrzymują Chomsky i Herman. Filtry te "utrwalają z góry powzięte założenia co do publicznych dyskusji i interpretowania faktów, oraz definicję tego, co jest warte podawania do wiadomości w pierwszym rzędzie, a to wyjaśnia podstawy i procesy liczące się w kampaniach propagandowych" [Manufacturing Consent (Produkując zgodę), p. 2]. Krótko rozpatrzymy istotę tych pięciu filtrów (przykłady pochodzą głównie z mediów amerykańskich).
Zanim będziemy kontynuować, podkreślmy raz jeszcze, że jest to tylko streszczenie tez Hermana i Chomsky'ego i nie możemy liczyć na przedstawienie tutaj całego bogactwa dowodów i argumentów przedstawionych zarówno w Manufacturing Consent (Produkując zgodę), jak i w Necessary Illusions (Niezbędnych złudzeniach). Polecamy każdą z tych książek w celu zapoznania się z dalszymi informacjami o "modelu propagandy" w środkach masowego przekazu i dowodami słuszności tego modelu.